Het Dock beheersen

Verborgen schatten in macOS: het Dock beheersen

Bron: http://tidbits.com/e/17088

Het Dock is vanaf het begin al een kernonderdeel geweest van Mac OS X. Sterker nog, het Dock is ouder dan Mac OS X daar het al een prominente functie had in NeXTSTEP. Het toont draaiende programma's, biedt een snelle manier om programma's op te starten en kan snelkoppelingen bevatten naar documenten en mappen.

Je gebruikt het Dock waarschijnlijk al zo lang en zo vaak dat er er eigenlijk niet meer over nadenkt. Wij leggen nu uit hoe het Dock precies werkt, van de basisfuncties tot de kleine extra mogelijkheden die misschien nieuw voor je zijn.

Het Dock is vandaag de dag opgedeeld in drie stukken die met lijntjes van elkaar gescheiden zijn: Handoff, apps en een derde deel dat documenten, mappen en de prullenmand bevat.

Handoff gebruiken in het Dock

Laten we Handoff [overdracht - nvdv] meteen maar even bespreken, want het kan maar één ding en het is niet een functie die veel Mac-gebruikers gebruiken.
Het Handoff-gedeelte bevat maar één enkele miniatuur en verschijnt alleen als je Mac een Handoff-signaal ontvangt van een iOS-apparaat of een andere Mac.

Bijvoorbeeld: als je een webpagina opent in Safari op een compatibele iPhone, zie je waarschijnlijk een Safari-miniatuur links of bovenin je Dock. Klik je die miniatuur aan, dan wordt de webpagina van de iPhone geopend in Safari op je Mac. Je kunt ook miniaturen voor Mail, Herinneringen en andere apps met Handoff-functie zien.

<http://tidbits.com/resources/2017-03/Dock-Handoff. png>

Als je meer wilt weten over Handoff, lees dan Scholle McFarlands "Sierra: A Take Control Crash Course <http://tid.bl.it/sierra-crash-course-tidbits>", dat er een heel hoofdstuk aan wijdt.

Apps openen en schakelen tussen apps via het Dock

In het algemeen bevat het eerste deel van je Dock apps die ofwel momenteel draaien ofwel in het Dock gezet zijn om er gemakkelijk bij te kunnen. Als je op een app klikt, wordt die geopend of wordt ernaartoe geschakeld. In macOS 10.12 Sierra worden open apps aangeduid met een klein stipje onder het icoon (of aan de zijkant als je je Dock naar de linker of rechter zijkant van je scherm hebt verplaatst).
In eerdere versies gebruikte het Dock andere markeringen zoals driehoekjes.
Als je een miniatuur in het Dock niet herkent, ga er dan met je muis overheen. Er verschijnt een tooltip met de naam van de app. Dit geldt ook voor documenten en mappen, waar dit nog nuttiger kan zijn, want die miniaturen zijn vaak vrij algemeen.
Als je een bepaald document in een app wilt openen, dan is het vaak het makkelijkst om een (compatibel) bestand op de app in het Dock te slepen. Als je bijvoorbeeld een tekstbestand van de Finder naar de Teksteditor-miniatuur in het Dock sleept, dan zal Teksteditor worden geopend met dat document.

Als je een app-miniatuur ziet met een vraagteken, dan betekent dat dat het bronbestand is verwijderd en de Dock-alias niet meer werkt. Je moet dan in de Finder uitzoeken wat ermee gebeurd is.

Hoewel we ons nauwelijks kunnen voorstellen dat mensen dit doen, is het mogelijk om een app te openen via het contextuele menu. Dit bereik je door op een Dock-miniatuur te klikken en vast te houden, te control- of rechtsklikken, of door force-touch te gebruiken en Open te kiezen.

Andere acties vanuit het Dock

Het contextuele menu mag dan een omslachtige manier zijn om een app te openen, maar het biedt ook toegang tot een keur aan handige acties die je op apps kunt uitvoeren:

• Een app stoppen:
  om een app af te sluiten vanuit het Dock kies je Stop in het contextuele menu. Tenzij je hebt ingesteld dat de app in het Dock moet blijven, zal de miniatuur uit het Dock verdwijnen als de app stopt. Commando-Q toetsen in de app is eenvoudiger.
• Een app geforceerd stoppen:
  als een app vastgelopen is en niet op de gebruikelijke manier wil stoppen, kun je het contextuele menu openen en optie-toetsen om Stop te veranderen in Forceer stop. Bedenk dat Forceer stop een app direct sluit, zonder je te een kans te geven je werk op te slaan. We hebben hier meer succes mee dan met het dialoogvenster dat verschijnt als je Forceer stop kiest uit het Apple-menu.
• Finder herstarten:
  je kunt de Finder niet stoppen of forceer-stoppen, maar je kunt hem wel herstarten als je er problemen mee hebt. Om dit te doen, houd je de optie-toets ingedrukt terwijl je het contextuele menu opent en kies je vervolgens Start opnieuw. Deze functie verschijnt niet als je de optie-toets indrukt /nadat/ je het contextuele menu hebt geopend, zoals bij Forceer stop.

Een app permanent in het Dock houden:
als je een app die nu draait op een later moment weer vanuit het Dock wilt kunnen openen, kies dan in het contextuele menu Opties > Permanent in Dock. Naast Permanent in Dock verschijnt dan een vinkje.
Een andere methode om een actieve app in het Dock te houden is het icoon ervan naar een andere plek in het Dock te verplaatsen: klik, versleep en laat los, en de app zal in het Dock blijven.
Natuurlijk kun je ook gewoon een app-icoontje vanuit de Finder het Dock in slepen om het daaraan toe te voegen, ook als de app actief is.

• Een app uit het Dock verwijderen: 
  de meest intuïtieve manier om een app uit het Dock te verwijderen is het ver genoeg weg uit het Dock te slepen totdat het popup-commando "Verwijderen" verschijnt, en dan los te laten. Als je halverwege het verslepen van gedachten verandert, dan sleep je de app terug in het Dock of klik je op de Escape-toets.
  Om een app uit het Dock via het contextuele menu te verwijderen, kies je Opties > Verwijder uit Dock wanneer de app niet actief is, of Opties > Permanent in Dock als de app draait. (Zoals je weet staat er een vinkje naast Permanent in Dock als die optie actief is.)
  Let wel: een app uit het Dock verwijderen heeft geen effect op de app zelf, want het Dock-icoontje is alleen maar een alias. Als je een app uit het Dock verwijdert, dan kun je hem nog altijd in de Finder vinden, normaal gesproken in de map Programma's.
• Een app verbergen:
  als je een app niet wilt stoppen maar alleen uit beeld wilt houden, dan kun je de vensters van die app verbergen door Verberg te kiezen uit het contextuele menu. Klik opnieuw op het Dock-icoontje om de verstopte app weer tevoorschijn te halen.

Een eenvoudigere manier is door met de optie-toets ingedrukt te klikken op het Bureaublad, een app-venster of een icoon in het Dock. Of toets commando-H terwijl de app in de voorgrond is.

Natuurlijk kun je een enkel app-venster ook het Dock in mini-maliseren, zoals hieronder uitgelegd.

Alle apps behalve de geselecteerde verbergen:
om op een enkele app de aandacht te richten, kun je alle andere app-vensters verbergen. Open het contextuele menu van de app en klik op Opties om Verberg te veranderen in Verberg andere.

Nogmaals: een snellere manier om de andere apps te verbergen, is commando-optie-klikken op het app-icoon in het Dock, of commando-optie-H toetsen met de app op de voorgrond.

Alle vensters van een app tonen:
om Mission Control op te roepen in de Programmavenster-weergave, kies je Toon alle vensters uit het contextuele menu. Klik op een venster om dat op de voorgrond te zetten.

Nog een manier om Mission Control op te roepen is Force Touch toepassen op het het app-icoontje in het Dock, als je trackpad daartoe uitgerust is.

• Een app openen na inloggen:
  kies uit het contextuele menu Opties > Open na inloggen. Je ziet dan een vinkje verschijnen naast Open na inloggen. Als je de app niet meer bij inloggen wilt laten opstarten, doe je exact hetzelfde nogmaals, waarop het vinkje weer verdwijnt.

Je kunt controleren of het gewenste effect bereikt is door te kijken naar Systeemvoorkeuren > Gebruikers en groepen > Inlogonderdelen.

• Een app in de Finder tonen:
  wellicht wil je een app die zich in de Dock bevindt verwijderen, of misschien ben je gewoon vergeten waar de app staat. Om de feitelijke locatie van de app te vinden, open je zijn contextuele menu en kies je Opties > Toon in Finder.
• App-vensters verbinden aan een bureaublad:
  als je meer dan één Mission Control-bureaublad gebruikt, kan het zinvol zijn om de vensters van een app aan een bepaald bureaublad toe te wijzen. Onder Opties in het contextuele menu van een app vind je een optie Bureaubladen met een lijst van al je bureaubladen. Als je een bepaald bureaublad kiest, worden alle vensters van die app naar dat bureaublad verplaatst en blijven ze daar voortaan ook.

• App-specifieke commando's:
  apps kunnen zelf ook commando's aan hun contextuele Dock-menu toevoegen. Bijvoorbeeld: Mail toont een lijst van alle open vensters in zijn menu, alsmede commando's voor Haal nieuwe post op, Nieuw weergavevenster en Maak nieuw bericht aan. Elke app met eigen commando's zal daar iets anders hebben. Kijk dus vooral wat de apps die je veel gebruikt aan Dock-keuzes bieden.

Documenten en geminimaliseerde vensters in het Dock

Het Dock kan ook documenten en geminimaliseerde vensters bevatten. Om een document (of, wederom, een alias van een document) aan het Dock toe te voegen, sleep je het naar de rechterkant van het Dock, rechts van de scheidslijn. Als je voor een verticaal Dock hebt gekozen, sleep je het naar de onderkant, onder de scheidslijn.

Klik op een document in het Dock om het te openen. Het bijbehorende contextuele menu biedt nog een paar extra opties, maar niet heel veel: Verwijder uit Dock, Open na inloggen, en Toon in Finder. Die laatste optie is voor documenten zinvoller dan voor apps.

Je kunt je applets ook aan het Dock toevoegen. In Safari klik je daarvoor op de adresregel om de volledige URL te zien. Klik en versleep het favicon aan de linkerkant van de adresregel naar het documentendeel van het Dock om een bladwijzer naar die URL aan het Dock toe te voegen. Deze techniek werkt ook in Google Chrome en Firefox.

Als je een venster minimaliseert, door op het gele icoon linksboven te klikken of via Venster > Minimaliseer, komt het venster ook in dat gedeelte van het Dock terecht. Als je er dan nog een keer op klikt, wordt het venster weer hersteld naar dezelfde grootte. Het contextuele menu heeft geen optie voor geminimaliseerde vensters anders dan om ze te openen, en een geminimaliseerd venster openen is de enige manier om het uit het Dock te verwijderen. Merk op dat geminimaliseerde vensters een miniatuurweergave zijn van het oorspronkelijke venster met een badge erop. Aan die badge kun je zien dat het geen document-icoon is.

Met mappen in het Dock werken

Je kunt mappen naar het Dock verslepen, net zoals dat met documenten kan. Als je op een map in het Dock klikt, zie je een voorvertoning van de inhoud van de map, maar als je klikt met de commando-toets ingedrukt, wordt de map geopend in de Finder. Je kunt ook onderdelen naar een map in de Finder verslepen om ze naar die map te verplaatsen.

Het contextuele menu voor het Dock biedt verschillende opties waarmee je kunt instellen hoe mappen getoond worden in het Dock. Ten eerste kun je instellen hoe de voorvertoning van het Dock de documenten in de map sorteert: op Naam, Toevoegingsdatum, Wijzigingsdatum, Aanmaakdatum of Soort.

Je kunt ook kiezen of de map in het Dock getoond wordt als een map of als een stapel. Als je kiest voor een map zie je hetzelfde blauwe icoon als in de Finder, maar als je voor stapel kiest zie je iconen van de map op elkaar gestapeld. Dit is puur een esthetische keuze, hoewel soms de inhoud van een map zich beter leent voor een stapel of map.

Interessanter is hoe je de voorvertoning van de map kunt aanpassen. Als je kiest voor Waaier (alleen mogelijk als het Dock aan de onderkant van het scherm staat), worden de documenten in de map getoond in een gebogen stapel, met voorvertoningen van de iconen. Raster toont de voorvertoningen in een rechthoek, Lijst als een pop-upmenu met bestanden en namen van mappen, en Automatisch baseert de wijze van vertonen op het aantal onderdelen in de map.

Over het algemeen is de rasterweergave het nuttigst. De inhoud van de map wordt dan overzichtelijk getoond. Je kunt ook door de bestanden scrollen om alles te zien. De waaier toont te weinig onderdelen en is eigenlijk gewoon raar, en Lijst is een beetje te kaal.

In de raster- en de lijstweergave kun je ook navigeren in mappen binnen mappen. Klik op een map om de inhoud als een raster te zien. Door op de knop 'Terug' te klikken, ga je weer een niveau omhoog. In de lijstweergave kun je geneste mappen openen via een hiërarchisch menu.

Het belangrijkste dat je in deze weergaven zult doen, is bestanden en mappen openen door ze te selecteren of erop te klikken. In de rasterweergave kun je mappen en bestanden ook verslepen naar bijvoorbeeld het bureaublad enere mappen en apps.

Met de prullenmand in het Dock werken

Sinds het verschijnen van Mac OS X vind je de prullenmand terug in het Dock. De prullenmand is eenvoudig in het gebruik: klik erop om de inhoud in de Finder te tonen, versleep onderdelen naar de prullenmand om ze te verwijderen en klik met de control-toets ingedrukt om de prullenmand te legen. Uiteraard zijn er andere manieren om bestanden te verwijderen (we gebruiken zelf vaak de toetsencombinatie commando-Delete) en om de prullenmand te legen (kies Finder > Leeg prullenmand).

Als je een externe schijfeenheid hebt die je wilt verwijderen, of de een of andere vorm van verwijderbare opslag (zoals een dvd) die je wilt uitwerpen, verandert het icoon van de prullenmand in een Eject-icoon. Het is niet intuïtief, maar het komt overheen met de oude Mac-praktijk om floppydisks naar de prullenmand te verslepen om ze te verwijderen. Je kunt ook de schijfeenheid selecteren en kiezen voor Archief > Verwijder of op commando-E drukken.

Uitstraling van het Dock aanpassen

Er bestaan verschillende manieren waarop je het beeld en de werking van het Dock naar eigen smaak kunt aanpassen. Om te beginnen open je "Systeemvoorkeuren > Dock". Dit paneel met voorkeursinstellingen van het Dock kan je ook oproepen door met Ctrl ingedrukt te klikken op de scheidingslijn tussen het deel van het Dock waar de apps staan, en dat waar documenten staan. In het pop-upmenu kies je dan voor "Dock-voorkeuren". (Als je met je muis over deze scheidingslijn beweegt, zie je de aanwijzer veranderen in een pijl met twee punten).

De eerste instelling bepaalt de grootte van de iconen in het Dock met een schuifknop. Als je de ruimte op je bureaublad kunt missen, dan geldt meestal: hoe groter hoe beter. Op de grootste stand zorgt het Dock dat het aantal iconen dat je hebt precies op het scherm past.

Je kunt de grootte van de iconen van het Dock ook op een directe manier aanpassen. Beweeg de muis over de scheidingslijn totdat je de pijl met twee punten ziet. Klik, houd vast, en versleep de pijl om de grootte van het Dock te veranderen.

Vervolgens kan je ervoor kiezen om de vergroting van apps aan te zetten, en bepalen hoe sterk de vergroting is. Als vergroting aan staat, worden Dock-iconen groter op het moment dat je er met de muis overheen beweegt. Het is een gaaf effect, dat maakt dat je iconen beter ziet die anders erg klein kunnen zijn.

De derde (en wellicht de belangrijkste) instelling bepaalt de positie van het Dock op het scherm. Standaard wordt het Dock horizontaal aan de onderkant van het scherm weergegeven. Dit is echter bijna altijd inefficiënt, aangezien bijna alle computerschermen groter in de breedte dan in de hoogte zijn, terwijl het bij document-vensters precies andersom is. Hierdoor houd je ruimte over aan de zijkanten, dus het heeft zeker voordelen om je Dock verticaal te plaatsen.

Welke kant van je scherm is handiger?
Adam Engst gebruikt de rechterkant. Hij gebruikt twee monitors, en door het Dock rechts te plaatsen op de rechter monitor voorkomt hij dat het wat merkwaardig midden op het Bureaublad terechtkomt. Apple geeft ook (indirect) een tip: zo zie je op de iPhone Plus-modellen in liggende modus het iOS-Dock altijd rechts op het scherm verschijnen. Ook in macOS lijkt dit het meest logisch, aangezien je daardoor de Prullenmand rechtsonder op je scherm houdt.

De overgebleven instellingen voor het Dock zijn vooral cosmetisch van aard:

• Minimaliseer vensters met effect:
  je kunt als minimaliseringseffect kiezen voor "Geest uit fles" of "Glijdende schaal". Het gaat hier om puur cosmetische verschillen. Je kunt beide proberen om te kijken welke je het meest bevalt. Hier is een tip die je helemaal versteld zal doen staan: druk Shift in tijdens het minimaliseren van een scherm en zie hoe het /in slow motion/ ingezogen wordt. Andersom: als je dit doet bij het aanklikken van een geminimaliseerd venster (of geminimaliseerde map), dan zie je het object vertraagd "opbloeien".

• Open documenten in tabbladen:
  waarom staat deze instelling bij de Dock-voorkeuren? Echt onhandig! De standaardinstelling is "Altijd", maar je kunt ook kiezen voor "Alleen in schermvullende weergave" of "Handmatig". Tenzij je in Sierra tabs bij het gebruik van een app erg prettig vindt, kan je voor deze instelling het best "Handmatig" kiezen.
• Klik dubbel op titelbalk van venster om te:
  de standaardinstelling zorgt ervoor dat het venster bij dubbelklikken wordt vergroot of verkleind, maar je kunt ook instellen dat het venster geminimaliseerd wordt, als je daar de voorkeur aan geeft. Maar natuurlijk voer je deze acties ook al uit met de groene en gele knop linksboven in elk venster, of met de betreffende onderdelen in het menu "Venster".
• Minimaliseer vensters in programmasymbool:
  als dit vakje aangevinkt is, verschijnen geminimaliseerde vensters niet in het voor documenten en mappen bedoelde deel van het Dock, maar verdwijnen ze in het icoon van hun eigen app. Dat lijkt ons minder handig, maar mogelijk is jouw ervaring wel positief.
• Bewegend symbool bij openen programma's:
  deze instelling bepaalt of apps in het Dock wel of niet stuiteren bij het openen. De observatie dat een app dit soms langer dan verwacht doet, is belangrijk om een probleem te herkennen, dus we raden je aan dit vakje aan te vinken.
• Toon/verberg automatisch:
  als deze instelling actief is, dan verdwijnt het Dock, totdat je de muisaanwijzer tegen de rand plaatst waar het Dock normaal staat. Dit is een handige optie als je een kleiner scherm hebt (denk bijvoorbeeld aan de 11 inch-MacBook Air). Je kunt het Dock ook laten verdwijnen en weer tevoorschijn halen met de toetscombinatie commando-optie-D (die je overigens kunt aanpassen in "Systeemvoorkeuren > Toetsenbord > Toetscombinaties".
• Toon aanduidingen voor geopende programma's: 
  deze instelling is standaard aangevinkt, en wij zien hier eigenlijk geen probleem, tenzij de kleine ronde stipjes erg lelijk vindt.

Behalve deze Dock-voorkeuren staan er in Systeemvoorkeuren nog een paar andere relevante instellingen:

• Badge-appsymbool:
  als je een ronde cirkel in de rechterbovenhoek van een app-symbool in het Dock ziet, dan heet dat een badge. Badges geven je informatie over de app, zoals het aantal ongelezen mails in Mail of (bijvoorbeeld bij Slack) dat er nieuwe berichten zijn. Om de weergave van badges aan of uit te zetten voor een gegeven app, ga je naar "Systeemvoorkeuren > Berichtgeving". Nadat je de gewenste app hebt geselecteerd, kan je het selectievakje bij Badge-appsymbool al of niet aanvinken.
• Donkere modus:
  om je Dock donkerder te maken, open je "Systeemvoorkeuren > Algemeen". Vervolgens vink je "Gebruik donkere menubalk en donker Dock" aan.
• Ouderlijk toezicht:
  als je een jong kind hebt met een niet-beheerdersaccount, en je hebt Ouderlijk toezicht geactiveerd, dan kan je zorgen dat deze gebruiker het Dock niet kan aanpassen. Kies daarvoor "Systeemvoorkeuren > Ouderlijk toezicht > Gebruiker > Andere", en vink daar "Voorkom dat het Dock wordt gewijzigd" aan.

Het Dock lijkt niet iets om bij stil te staan, maar het heeft een sleutelpositie in hoe je dagelijks met de Mac werkt. Als je alle subtiele mogelijkheden beheerst, kun je sneller, met meer gemak en efficiënter werken. En tot zover alle tips die we over het Dock kunnen geven, al is het nog steeds mogelijk dat we iets overgeslagen hebben. Als je een dergelijke omissie ziet, laat het ons weten in de reacties.